اعطای مدال

محمدرضا بلوردی/هفته گذشته مایکل پمپئو،رئیس سازمان اطلاعاتی آمریکا(سیا)در دیداری که در ریاض با محمدبن‌ نایف،‌ ولیعهد عربستان سعودی داشت،نشان افتخار این سازمان،موسوم به نشان«جرج تنت»را به وی اعطاء کرد.مدالی که ادعا شده است بدلیل فعالیتهای اطلاعاتی برجسته بن‌نایف در مبارزه با تروریسم و تأمین امنیت و صلح جهانی به او داده شده است.این اقدام مقامات آمریکایی و ضدتروریست خواندن هم‌پیمان منطقه‌ای خود در حالی صورت می‌گیرد که عربستان و آمریکا حامیان تروریسم در منطقه و جهان هستند و در سالهای اخیر فعالیت‌های خود را در حمایت از گروه‌های تروریستی در منطقه افزایش داده‌اند؛حمایت از گروه‌های تروریستی در سوریه و عراق و همچنین تجاوز به یمن و کشتار هزاران نفر از مردم این کشورها از جمله مواردی است که در سالهای اخیر رژیم سعودی با هماهنگی آمریکا در منطقه‌ انجام داده است.

فارغ از این مسائل،اقدام رئیس سرویس اطلاعاتی دولت جدید ایالات متحده را می‌توان از منظر‌های مختلفی بررسی کرد که بخشی از آن به اختلافات موجود بین جریانهای قدرت در عربستان سعودی و رقابت‌هایی برمی‌گردد که بر سر جانشینی ملک‌سلمان بین«محمدبن‌نایف»ولیعهد و«محمدبن‌سلمان»جانشین ولیعهد وجود دارد.پیشتر تردیدهایی در زمینه حمایت دولت ترامپ از سعودیها به وجود آمده بود و رئیس‌جمهور جدید در جریان مبارزات انتخاباتی خود در سخنانی علیه سیاستهای ریاض در منطقه موضع‌گیری کرده بود که اقدام اخیر را نیز می‌توان در همین راستا ارزیابی کرد و اینکه تلاش دولت آمریکا برای تغییر در وضعیت حاکمان کنونی و تقویت فرصتها با هدف بر سر کار آمدن جریانی است که دوستی بیشتری با آمریکاییها دارد.

در واقع،دیدار غیرعادی یک مقام بلندپایه دولت آمریکا از عربستان،آن هم در شرایطی که ابهاماتی در زمینه سیاستهای آمریکا در قبال سعودی‌ها وجود دارد،می‌تواند حاوی این پیام باشد که اعطای نشان افتخار امنیتی به ولیعهد سعودی فراتر از یک تعریف و تمجید معمولی و صوری بوده و مقامات جدید واشینگتن بر این باورند که محمدبن‌نایف و شخصیتهای نزدیک به او در مقایسه با تیم ملک‌ سلمان و پسرش محمد،هم‌پیمان بهتری هستند؛درست همانند «باراک اوباما»رئیس‌جمهور سابق آمریکا که بن‌نایف را فردی بهتر از شاهزاده بندربن‌سلطان می‌دانست که عملکرد مناسبی در زمینه بحران سوریه نداشت و اساساً هماهنگ با آمریکا عمل نمی‌کرد.

به این ترتیب،اکنون دولت جدید آمریکا در پی آن است که کفه ترازوی ساختار قدرت در خاندان سعودی به نفع محمدبن‌نایف سنگین‌تر شده و او شرایط بهتری را برای جانشینی ملک سلمان پیدا کند؛ به‌ویژه آنکه وی همانند محمدبن‌سلمان،جانشین ولیعهد،خود را در جنگ‌های فرسایشی و بحث‌برانگیزی،همچون تجاوز به یمن درگیر نکرده است.

آنچه این گمانه‌زنی را تقویت می‌کند،عملکرد پمپئو در دیدار با بن‌نایف بود که با وجود حضور محمدبن‌سلمان،توجه چندانی به او نداشت؛در حالیکه شرایط کنونی محمدبن‌سلمان به مراتب بهتر از محمدبن‌نایف است و او در تمام امور داخلی و خارجی تصمیم‌گیرنده اصلی است؛ به ویژه آنکه خبرهایی هم درباره مناسب نبودن وضعیت پدرش، ملک‌سلمان نیز گزارش شده و او در تلاش است با سفر به کشورهای مختلف اروپایی، جایگاه خود را بیش از پیش تقویت کند؛ اما عملکرد اخیر مقامات آمریکایی که در گفتگوهای اخیر با مقامات سعودی،جریان نزدیک به ملک‌سلمان را در حاشیه قرار داده بودند، می‌تواند اینگونه تفسیر شود که آمریکا نوعی کودتای سیاسی را علیه این جریان دنبال می‌کند